ใครว่าคนเป็นแม่ต้องดูแลตัวเองเพียงแค่ระหว่างตั้งครรภ์เท่านั้น เพราะสุขภาพหลังการคลอดลูกก็เป็นอีกหนึ่งช่วงเวลาสำคัญที่จะละเลยไม่ได้ เนื่องจากอยู่ในช่วงที่ร่างกายกำลังปรับตัวและฟื้นฟูให้คุณแม่กลับมาแข็งแรงอีกครั้ง ดังนั้นอย่าลืมเอาใจใส่สุขภาพช่วงหลังคลอดด้วย การดูแลตัวเองหลังคลอด ง่ายๆ แต่ต้องใส่ใจ 10 ข้อดังนี้
1.พักผ่อนให้เพียงพอ
ช่วง 2 อาทิตย์แรกหลังคลอดลูกน้อยควรพักผ่อนให้เต็มที่ นอกจากนอนหลับให้เพียงพอช่วงเวลากลางคืนแล้ว คุณแม่ยังควรหาเวลาพักผ่อนช่วงกลางวันด้วย นอกจากนี้ ไม่ควรยกของหนักใดๆ ทั้งสิ้น เพราะเป็นช่วงเวลาที่กล้ามเนื้อมดลูกกำลังฟื้นตัว หากทำงานหนักหรือยกของหนักอาจกระทบถึงกล้ามเนื้อบริเวณอุ้งเชิงกรานได้
2.รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
เลือกรับประทานอาหารที่ให้โปรตีนสูง เช่น เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน นมสด ไข่ รวมถึงเสริมวิตามินด้วยผลไม้และผัดสด ส่วนอาหารที่ควรงดเด็ดขาดก็คือของหมักดองทุกชนิด เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และชากาแฟ นอกจากนี้ ควรดื่มน้ำสะอาดให้มากเพื่อลดอาการท้องผูกหลังคลอดด้วย
3.ดูแลความสะอาดของร่างกายเป็นประจำ
หลังคลอดร่างกายของคุณแม่มือใหม่มักจะมีเหงื่อออกมากผิดปกติ ทำให้ต้องอาบน้ำชำระร่างกายให้สะอาดเสมอและควรหมั่นเปลี่ยนเสื้อผ้าบ่อยๆ เพื่อป้องกันความอับชื้น ที่สำคัญควรรักษาความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศเป็นพิเศษเพราะอาจมีน้ำคาวปลาขับออกมา ต้องหมั่นทำความสะอาดจุดที่อับชื้นและเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อยๆ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
4.ดูแลความสะอาดของเต้านมและหัวนมอยู่เสมอ
เพราะเต้านมและหัวนมคือจุดที่เราต้องป้อนนมลูก ดังนั้นก่อนและหลังให้นมจึงควรเช็ดทำความสะอาดบริเวณหัวนมเสมอโดยใช้น้ำอุ่นเช็ดให้สะอาด
5.ดูแลแผลผ่าตัดและบริเวณฝีเย็บอย่างดี
การดูแลแผลหลังคลอดคือสิ่งสำคัญที่ไม่อาจละเลยได้ ไม่ว่าจะคลอดธรรมชาติหรือคลอดด้วยวิธีผ่าตัดก็ต้องใส่ใจจุดนี้ที่สุด เน้นเรื่องความสะอาดเป็นสำคัญเพื่อป้องกันการอักเสบและติดเชื้อ
6.งดการมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 6 สัปดาห์
คุณแม่มือใหม่ที่ใช้วิธีคลอดแบบธรรมชาติควรงดการมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 6 สัปดาห์ ทั้งนี้ก็เพื่อป้องกันการฉีกขาดของแผล
7.เลิกกังวลเรื่องประจำเดือนมาช้า
อาการประจำเดือนมาช้าหลังคลอดไม่ใช่เรื่องผิดปกติ โดยเฉพาะในคุณแม่ที่ให้นมลูกเป็นประจำสม่ำเสมอ อาจเกิดภาวะประจำเดือนมาช้ากว่าคนที่ไม่ได้ให้นมลูก ดังนั้นไม่ใช่ปัญหาที่ต้องกังวลใจอะไร
8.พบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพ
หลังคลอดลูก 1 เดือน หญิงสาวทุกคนควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกาย ทั้งนี้เพื่อเช็คสุขภาพทั้งภายในและภายนอก
9.ออกกำลังกายเบาๆ ไม่หักโหม
หลังคลอดช่วง 1-2 เดือนแรกควรพักผ่อนให้เต็มที่ หลังจากนั้นก็สามารถลุกขึ้นมาออกกำลังกายเบาๆ ได้ ระวังอย่าหักโหมเกินไปจนกว่าร่างกายจะฟื้นตัวเต็มที่หรือประมาณ 4-5 เดือนหลังคลอดลูก
10.ปัญหาสุขภาพหลังคลอดที่ไม่ควรมองข้าม
บางครั้งร่างกายหลังคลอดมักเกิดปัญหาต่างๆ ตามมาเนื่องจากฮอร์โมนไม่คงที่ แต่หากเกิดภาวะมีไข้ หนาวสั่น น้ำคาวปลาไม่ปกติ เต้านมบวมช้ำและมีแผลอักเสบ หากเกิดภาวะดังกล่าวควรรีบไปพบแพทย์ทันที
ข้อคิดเรื่อง การดูแลตัวเองหลังคลอด คุณแม่หลังคลอดทั้งหลายควรระลึกเสมอว่าการที่เราต้องเอาใจใส่สุขภาพของตัวเองให้แข็งแรงอยู่สเสมอนั้นไม่ได้เป็นการทำเพื่อตัวเองเท่านั้น แต่ยังเป็นการทำเพื่อลูกตัวน้อยของเราอีกด้วย เพราะหากคุณแม่สุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง รวมถึงดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี ร่างกายก็จะสามารถผลิตน้ำนมได้อย่างเต็มที่นอกจากนี้ ยังได้น้ำนมคุณภาพที่เปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางอาหารที่เพียงพอต่อทารก ไม่มีสิ่งปนเปื้อนใดๆ ดังนั้น การดูแลตนเองตั้งแต่ช่วงตั้งครรภ์จนถึงหลังคลอดจึงมีความจำเป็นและเป็นสิ่งที่คุณแม่ทั้งหลายต้องเอใจใส่เป็นอย่างยิ่ง เพื่อสุขภาพที่ดีทั้งของคุณแม่และคุณลูก